Windows 7 -UEFI Modunda- Temiz Kurulum (Format)

         UEFI'nin ne olduğunu ve avantajlarını daha önce anlatmıştım. Direkt bu yazıya ulaştıysanız lütfen önce okuyun : UEFI Nedir? - Windows 7 ve Windows 8 UEFI Kurulumu Nasıl Yapılır?
         Bu yazıda ise Windows 7 kurulumunu UEFI modunda nasıl yapacağınızı anlatacağım...

Gereksinimler...

• Windows 7 (64 Bit) kurulum DVD'si veya UEFI kurulum için özel hazırlanmış USB flash sürücü.¹
• UEFI desteğine sahip bir anakart  ²  

 ¹ UEFI kurulumu için standart bir Windows kurulum DVD'si kullanabilirsiniz. Ekstra birşey yapmanıza gerek yok. Ancak USB flash sürücü ile kurulum yapacaksanız Microsoft'un sunduğu ve Windows kurulumu için önyüklenebilir USB flash sürücü medyası oluşturmanıza yarayan Windows 7 USB/DVD download tool ile oluşturduğunuz USB flash sürücü işe yaramayacaktır. Bunun sebebi UEFI standardının NTFS dosya sisteminden önyüklemeyi desteklememesi. Bu yüzden elinizde daha önceden Windows 7 kurulumu için hazırladığınız USB flash sürücü varsa bu işinizi görmeyecektir. Linkte anlatıldığı gibi yeni bir tane oluşturun lütfen.


² Bilgisayarınızın UEFI desteği olup olmadığını söylemek kolay değil maalesef. Bu konuda resmi bir liste yok. Özellikle notebooklarda bu desteğin olup olmaması anakarta ve üreticinin bu özelliği koyup koymadığına göre değişebiliyor. Ancak genel olarak bilgisayarınızda Sandy Bridge veya Ivy Bridge ailesine mensup bir işlemci varsa UEFI desteğinin olması gerek. Daha önceki nesil işlemciye sahip bir bilgisayarda da olabilir ama daha düşük bir ihtimal.  Sandy Bridge işlemcilerin listesine buradan ve Ivy Bridge işlemcilerin listesine buradan ulaşabilirsiniz.

Bilgisayarınızın durumu nedir?

• Eğer bir notebook üzerinde bu makaleyi uygulamayı düşünüyorsanız temiz kurulum yapmanız bilgisayarınızla beraber gelen kurtarma bölüntüsünün kullanılmaz hale gelmesine neden olur. Notebooklarda, format atmak için en kolay yöntem ise bu kurtarma bölüntüsünü kullanarak format atmaktır. Üreticiniz eğer bilgisayarınızda UEFI desteği varsa zaten bu şekilde kurulum yaptığı için hiç kurcalamayıp kurtarma bölüntüsünü kullanın: "Notebook"lara Format Atmak
• Bilgisayarınızın UEFI modunu kullanıp kullanmadığını anlayabilmek için yapmanız gereken Disk Yönetimi'ni açmak (Başlat Menüsü arama satırına diskmgmt.msc yazıp Enter'a basın) ve 100 MB büyüklüğünde EFI adında bir bölüntünün olup olmadığına bakmak. EFI adında bir bölüntü varsa bilgisayarınız UEFI modunu kullanıyordur. Bu durumda 1. Bölüm'ü uygulamanıza gerek yok.

I. BÖLÜM: 

UEFI Modunu Etkinleştirmek

           Maalesef bunun da kesin bir yolu yok ve sistemden sisteme farklılık gösteriyor. Öncelikle yapmanız gereken Windows 7 (64 Bit) DVD'nizi optik sürücünüzü taktıktan veya  UEFI kurulum için özel hazırlanmış USB flash sürücünüzü bilgisayara iliştirdikten sonra BIOS'a girmek ve Advanced ya da Boot sekmelerinde UEFI ile ilgili bir ayar olup olmadığını kontrol etmek. Bu ayar "UEFI Only",  “UEFI first", "UEFI: Enable/Disable" gibi bir ayar olabilir.

Eğer böyle bir ayar yoksa Boot sekmesinde önyükleme önceliğini değiştirmek (Boot Priority) için kullandığınız listede seçiyor olabilirsiniz. Bu tip anakartlarda UEFI desteği olan bir kurulum medyası takıldığında (Örneğin, resimdeki gibi Sandisk Usb sürücüsü olsun) aynı medya için 2 ayrı seçenek çıkabilir: "X sürücüsünü UEFI modunda önyükle" ve "X sürücüsünü MBR (Legacy) modunda önyükle" gibi;

          Özelikle bazı notebook modellerinde üretici bu ayarı otomatik olarak etkin belirleyebilir ve BIOS'a bu ayarı değiştirme seçeneğini koymayabilir. Yani BIOS'unuzda bu ayarı görmemeniz UEFI desteğinizin olmadığı anlamına gelmeyebilir. Altta 2 farklı BIOS ayarı görüyorsunuz;

II. Bölüm: Kurulum,

             

-Eğer ilk defa UEFI kurulumu yapacaksanız diskinizin GPT disk olması gerekiyor. Bu işlem sırasında ise diskinizin tamamen boş olması gerekli yani bütün bölüntüler silinecek. (Buna çoğu kullanıcının depolama amaçlı kullandığı D bölüntüsü dahil)  Bu yüzden kuruluma geçmeden önce diskteki verilerinizi yedekleyin.
-Eğer hali hazırda UEFI modunda kurulum yapılmış bir sisteminiz varsa sadece C (Sistemin kurulu olduğu bölüntü. Sizde farklı olabilir) bölüntüsündeki verileri yedeklemeniz yeterli.

1- 864 Bit) Windows 7 kurulum Dvd'sini optik sürücünüze veya UEFI kurulum için özel hazırlanmış USB flash sürücünüzü yuvasına takın. (Otomatik çalıştır penceresi açılırsa kapatın)

            Daha önceki bölümlerde belirtmiştim ancak tekrar belirteyim; 32 Bit mimarisinin UEFI desteği yoktur. Yani 32 Bit Windows 7'yi UEFI modunda kuramazsınız. UEFI kurulum için 64 Bit Windows 7 şarttır. 
          Ayrıca AIO (All In One) denilen ve 32 ve 64 bit mimarilerini içeren kurulum medyalarını da -Bunlar 32 bit sürüm temel alınarak oluşturululduğundan (Bkz.)- kullanmazsınız. 

2- Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve Bios'a girerek Önyükleme önceliğini -kuracağınız medyaya göre-  Optik Sürücü (DVD sürücü) veya Usb flash sürücüye verin.

3- Karşınıza çıkacak ekranda Windows 7 kurulumunu başlatabilmek için herhangi bir tuşa basın.

             

Eğer bunu 8 sn. içinde yapmazsanız Windows normal olarak başlatılır ve bilgisayarı yeniden başlatmak zorunda kalırsınız.

4- Dil seçeneklerini yapılandırın ve İleri deyin. Eğer Türkçe yükleyecekseniz klavye seçiminde Türkçe Q'yu seçmelisiniz.

5- Şimdi Yükle seçeneğini seçin ve İleri'ye tıklatın.

6- En son yükleme güncelleştirmelerini almak için çevrimiçi olun (önerilen) seçeneğini seçerek devam edin.

7- Lisans koşullarını kabul ediyorum kutucuğuna işaret koyun ve İleri'ye tıklatın.

8- Özel (gelişmiş) seçeneğini seçin.

Burada (9 ve 10. adımlar) kafanız karışıyorsa, yanlış birşey yapmaktan çekiniyorsanız lütfen buradaki ayrıntılı açıklamları okuyun; Temiz Kurulum Esnasında Karşılaşılabilecek Disk Yapılandırma Senaryoları ve Seçenekler

9- Eğer zaten UEFI modunda kurulmuş bir sisteminiz varsa; disk konfigürasyonunuzda 100 MB boyutunda Sistem ve 128 MB boyutunda MSR (Ayrılmış) adında bölüntüler olduğunu göreceksiniz. Bu UEFI modunda kurulum yapıldığının bir göstergesi. Bu durumda sistemin kurulu olduğu bölüntüyü silin (İsteğe bağlı ama silmezseniz Windows.old klasörüne kişisel verileriniz yedekleneceği için kurulum uzar) ve ardından seçip kurulumu başlatın. Ardından 22. adıma atlayın.

Alttaki uyarı ise önemli değil görmezden gelin.

10- Eğer ilk defa UEFI kurulumu yapacaksanız karşılaşacağınız disk konfigürasyonu alttakine benzeyecektir. (MBR disk)

    
Eğer yeni bir disk taktınız ve ilk defa kullanacaksanız veya diskiniz tek parça boş alan durumundaysa veya  yukarıdaki resimdeki gibi olmasına rağmen bütün bölümleri silerek tek parça boş alan haline getrdiyseniz (Ve altta listelenen şartları yerine geitrdiyseniz)  direkt hiçbir bölüm oluşturmadan tek parça boş alanı seçip kuruluma geçebilirsiniz. Bu diski GPT olarak başlatacak ve UEFI için gerekli bölümleri oluşturacaktır. Bu durumda 22. adıma atlayın.

Ancak bu yöntem işe yaramadıysa 11. adımdan devam edin.

• BIOS ayarlarınız UEFI için doğru yapılandırılmış olmalı. Unutmayın her modelin BIOS menüsü farklıdır. Bu yüzden tek bir doğru ayar yok. Gerekirse kurcalayarak bulacaksınız.
• Kurulum medyanız UEFI kuruluma uygun olmalı.

11- Shift + F10 tuşuna basarak Komut İstemcisinin açılmasını sağlayın. Ardından diskpart yazın ve Enter'a basın.

12- List disk yazın ve Enter'a basın. Bu sistemdeki disklerin listelenmesini sağlayacak.

13- Listelenen diskler arasında kurulum yapacağınız diski bulun ve numarasını öğrenin. Bir sonraki adımda bu numarayı kullanacağız. Yanlız bu numarayı 2 defa kontrol edin ve tam emin olmadan 14. adıma geçmeyin. Yanlış numarayı dolayısıyla yanlış diski belirlemeniz yanlış diski biçimlendirmenize sebep olacaktır.

14- Select disk 0 yazın ve Enter'a basın. (0 yerine siz 13. adımda bulduğunuz numarayı yazacaksınız.)

 15- clean yazın ve Enter'a basın.

16- convert gpt yazın ve Enter'a basın.

17- exit yazın ve Enter'a basın.

18- exit yazın ve Enter'a basın. (Altta bütün adımları görüyorsunuz)

19- Komut İstemcisi kapatılacak ve Yenile butonuna tıklattığınızda diskin yeni durumu görüntülenecek. (20. Adımın altındakki resim)

20- Yeni butonuna tıklayın ve dilediğiniz boyutta bir bölüntü oluşturun.

             

-Maksimum 100 GB (102400 MB) boyutunda bir sistem bölüntüsü ideal olacaktır. Konu ile ilgili olarak bakınız: Notebook'larda Tanımlanamayan Yavaşlık Problemleri ve Yanlış Disk Yapılandırılmaları

-Eğer SSD kullanıyorsanız diski bölmeden tek parça olarak kullanın. SSD ünitelerinde bölüntüler oluşturmak SSD ünitesinin performansını düşürecektir.

21- Diskinizde otomatik olarak 100 MB boyutunda Sistem ve 128 MB boyutunda MSR (Ayrılmış) adında bölüntüler oluşturulduğunu göreceksiniz. Bunlar gerekli ve ellemeyin. Siz kendi oluşturduğunuz bölümü seçin ve İleri'ye tıklatın.

22- Artık kurulum başlayacak. Bundan sonrası için Windows 7 : Temiz Kurulum (Format) adlı yazımın 6. adımından itibaren devam edin.

İlgili konular;

• Bilgisayarımda Yüklü İşletim Sistemi UEFI'mi Klasik BIOS'mu?
• UEFI Nedir? - Windows 7 ve Windows 8 UEFI Kurulumu Nasıl Yapılır?
• Güvenli Önyükleme (Secure Boot) Nedir? - Windows 8 Yüklü Gelen PClerde Başka İşletim Sistemi Yükleyememe Sorunu
• Windows 8 -UEFI Modunda- Temiz Kurulum (Format)
• Windows 8: UEFI Kurulum için Önyüklenebilir USB Flash Sürücü Hazırlamak
• Windows 7: UEFI Kurulum için Önyüklenebilir USB Flash Sürücü Hazırlamak